To τίποτα και η δημουργικότητα ενός παιδιού

Δεν είμαι μαμά. Είμαι παιδοψυχολόγος. Αλλά είμαι και άνθρωπος και υπήρξα και παιδί.

Θυμάμαι μέχρι να πάω σχολείο πόσο πιο ελεύθερα ήταν τα πράγματα. Παιχνίδι όλη μέρα, ακουραστα και δημιουργικά, μέχρι πoυ βράδιαζε και δεν ήξερα πότε πέρασε η ώρα και φυσικά δεν με ενδιέφερε σαν παιδί γιατί ούτε την αισθηση της είχα ουτε κάτι να ολοκληρώσω. Το μόνο θέμα που έπρεπε να ξεπετάξω και ξεπρόβαλλε σαν εμπόδιο ήταν το φαγητό και μετα πάλι παιχνίδι.

Το παιχνίδι μου ως παιδί, τωρα που το σκέφτομαι, μου θυμίζει την «Ιθάκη» του Καβάφη. Ευχόμουν λοιπόν να είναι μακρύς ο δρόμος και πάντα ήτανε. Την μεγαλύτερη ώρα την περνούσα στην προετοιμασία του παιχνιδιού και όχι τόσο στο ίδιο το παιχνίδι. Με τις ώρες κατασκεύαζα, έντυνα, ετοίμαζα, έφτιαχνα πόλεις και κόσμους τέλειους για τα δικά μου μάτια για να έχουν να παίξουν οι ήρωες μου και να μένουν ευχαριστημένοι. Αφού τα είχα ετοιμάσει ολα, τοτε το παιχνίδι κρατούσε λιγο...δε θυμαμαι πόσο αλλά λίγο σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα.

Παίζω με παιδιά όλη μέρα και μέσα απο τη δουλειά μου έχω μάθει να παρατηρώ τους τρόπους με τους οποίους παίζουν ανάλογα με την ηλικία τους. Αυτό που με θλίβει περισσότερο είναι οτι παρατηρώ πως ο τρόπος αυτός αλλάζει όταν το παιδί έχει ξεκινήσει την πρώτη δημοτικού και αρχίζει και βιώνει το πρόγραμμα, τον ανταγωνισμό, την κριτική και τα λάθη σε σύγκριση με τα άλλα παιδιά της τάξης.

Επίσης, την ωρα του παιχνιδιού μας , με κοιτάζει περισσότερο σαν να περιμένει την επιβεβαίωση του δασκάλου, να δει αν το κάνει σωστά..ποιο? το φυσικό μέσο με το οποιο εκφράζεται το παιδί? Αυτό είναι κάτι το οποίο το κάνει καλύτερα και απο μένα και θα του πω εγώ πόσο σωστά το κάνει? Εγω κάποτε το ήξερα καλά αυτο, να παίζω σαν παιδί, και το θυμάμαι και το αναπολώ αλλά καπου στο δρόμο χάθηκε, χάθηκε μές στους βαθμούς, τα διαγωνίσματα, την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο.

Χάθηκε γιατι για κοινωνικούς λόγους ξεμάθαμε να είμαστε παιδιά και να εκφράζουμε χωρίς φόβο τα συναισθήματα μας, γιατί κάποιον δεν τον βόλευε να κλαίμε .. «κοτζάμ γυναίκες και κοτζάμ άντρες», γιατι για να επιβιώσεις σε αυτόν το κόσμο σου μαθαίνουν οτι τα μαθηματικά και η γλώσσα είναι πολυ πιο σημαντικά απο το να τραγουδάς ή να χορεύεις και το να θέλεις να γίνεις ηθοποιός η χορευτής δεν είναι σοβαρό! Πόσοι περιφημοι καλλιτέχνες μας έχουν κάνει να νιώθουμε περήφανοι που τους γνωρίζουμε...για σκεφτείτε οι γονείς τους να τους είχαν εμποδίσει να γίνουν αυτό που κάποιοι απο εμάς δεν θεωρούμε σοβαρό για τα παιδιά μας.... Δεν γεννήθηκαν καλλιτέχνες και ενήλικες ...κι αυτοί παιδιά ήταν κάποτε.

Θαυμάζω ακόμα κάποιους γονείς που ενθαρύνουν αυτά τα ταλέντα των παιδιών τους και τα τρέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες γιατι πιστεύουν σε αυτό που βλεπουν οτι τα παιδιά τους αγαπούν. Θαυμάζω κάποιους γονείς που ακόμα καταλαβαίνουν την σημαντικότητα του παιχνιδιού στη ζωή των παιδιών τους και είναι δεν έχουν κανένα προβλημα να πέσουν στις λάσπες και να παίξουν ελεύθερα.

Και τους άλλους τους γονείς τους θαυμάζω, που δεν έχουν ιδέα τι κάνουν και θεωρούν το παιχνίδι χάσιμο χρόνου, όχι για τα πιστεύω τους γιατι δεν φταίνε αυτοι σε αυτο...(καποιοι άλλοι γονεις είναι υπεύθυνοι...)αλλά για το οτι κάνουν ο,τι μπορούν και προσπαθούν με όσα ξερουν για να είναι καλοί γονείς.

Την άλλη φορα με ρώτησε το παιδάκι που παίζαμε μαζί τι να ζωγραφισει. Του απάντησα να κανει οτι θελει. «Μα,»μου λεει , «δεν ξερω πως να το κανω πρεπει να μου δειξεις». Του απαντησα πως δεν χρειαζεται να ξερει...ουτε εγω ξερω...απλά «δε θα σκεφτούμε τίποτα και θα αφήσουμε το χέρι να μας παει...και μετα θα δουμε τι ειναι αυτο που φτιάξαμε». Η ιδέα του «να μην σκεφτούμε τίποτα» του αρεσε πάρα πολυ και τον είδα να αφήνεται και να δημιουργεί οτι φανταζόταν...΄ηταν ελευθερος.

Aυτή ήταν η ζωγραφιά που δημιουργήσαμε σε 3 φορές που τον είδα. 6 χρονών

Με ένα άλλο παιδάκι που η μητέρα του τον πιέζε να κάνει συνέχεια δραστηριότητες και δεν έιχε ποτε δικό του χρόνο ελεύθερο να παίξει ανακάλυψα το πιο όμορφο παιχνιδι του κόσμου γι αυτον. Το παιχνίδι του ¨τιποτα¨το ξέρετε?

Ουτε εγω το γνώριζα μέχρι τη στιγμή που ένιωσα οτι το είχε ανάγκη περισσότερο απο οποιοδήποτε αλλο παιχνίδι που υπάρχει. Με ρώτησε «και τι κάνουμε σε αυτο το παιχνίδι?» και του απάντησα «το απόλυτο τίποτα» και ξάπλωνε στο δωμάτιο του παιζοντας το ¨τιποτα¨ μέχρι που ορισμένες φορες αποκοιμιόταν...Αν ημουν πρωτοετής φοιτήτρια θα ημουν σε πανικό για το οτι δεν του κάνω κατι και οι γονείς πληρώνουν για να μην κάνει τιποτα...θα με είχε κυριευσει το αγχος και θα έψαχνα απεγνωσμένα να βρω να κάνουμε κατι...Το παιδί πάντα μετα την συνάντηση μας ήταν τοσο ευδιάθετο, ζωντανό, χαρουμενο και έλεγε στη μαμά του οτι πέρναγε υπέροχα με τα παιχνίδια που κάνουμε!

Τωρα με την εμπειρια και τις γνωσεις μου νιωθω περηφανη για το παιχνιδι του «τίποτα», και του τρόπου που γεννήθηκε αυτο! Βασίστηκε σε μια ανάγκη που ήταν σημαντική για κάποιον και αν είχα βρει κάτι αλλο να παιξουμε γιατι με κυριευε το αγχος, τότε θα είχα ικανοποιήσει τη μητέρα και θα είχα γίνει σαν κι αυτη προσθετοντας του κάτι ακόμα απο δραστηριότητες...

Το παιδι έμαθε να ακούει τις ανάγκες του, να τις αναγνωρίζει και 'αρχισε να καταλαβαίνει οτι μμπορεί και να τις διεκδικεί γιατι ειναι κάτι που τον κάνει να νιώθει όμορφα και αυτο έχει τη μεγαλύτερη σημασια. Είχε αρχίσει να είναι ελεύθερος...

Δεν εχω ιδέα γιατι γράφω όλα αυτα. Υπάρχουν γονείς που μου λένε «δε θα πληρωσω για να παίζει το παιδί μου..δεν του κάνεις μαθηματικά η κάτι...»

Οχι, μαθηματικά δεν του κάνω, ουτε γλώσσα, ουτε πυρηνική φυσική. Του επιτρέπω να είναι αυτο που νιώθει, του δείχνω οτι είμαι εκει και μπορεί να εμπιστευτεί αυτο που έχουμε δημιουργήσει, το αφηνω να εκφραζεται χωρις να το κρίνω και να παίζει οπως θέλει και έχει ανάγκη, του μαθαινω για σχέσεις, ‘ορια, εμπιστοσύνη, σεβασμό, αλήθεια, φιλία, αγάπη, αυτοεκτίμηση, ενδυναμωση χωρις να του έχω μιλήσει ποτέ για αυτα...

Και αν σας φανούν τα παραπάνω λόγια του αέρα ή απλά ένα τίποτα...τότε σας ευχαριστώ εκ βαθέων γιατί μόνο απο ένα τίποτα μπορούμε να δημιουργήσουμε τα πάντα!

Δεν είμαι μαμά. Είμαι παιδοψυχολόγος. Αλλά είμαι και άνθρωπος και υπήρξα και παιδί.

Ναταλί Σαμπά

www.homeplay.gr